Bệnh Lupus ban đỏ hệ thống là gì? có lây không?

Có thể bạn quan tâm:

Triệu chứng bệnh Lupus ban đỏ là gì? có lây không? Lupus ban đỏ hệ thống thường được gọi đơn giản là bệnh lupus, được mô tả lần đầu tiên vào năm 1845 bởi Hebra. Đây là một bệnh tự miễn mạn tính, không rõ nguyên nhân, gây tổn thương hầu hết các hệ cơ quan trong cơ thể và trong trường hợp nặng, có thể đe dọa tính mạng người bệnh. Ở người mắc lupus ban đỏ hệ thống, hệ miễn dịch không giúp cơ thể chống lại sự xâm nhập của các tác nhân lạ, gây bệnh mà quay ra chống lại cơ thể bằng cách sinh ra các kháng thể kháng lại các tế bào của hầu hết các cơ quan…

Bệnh Lupus ban đỏ là gì?

Lupus ban đỏ hệ thống, hay còn được gọi tắt là lupus (SLE- Systemic Lupus Erythematosus), là một bệnh tự miễn trong đó hệ thống miễn dich của con người tấn công chính những cơ quan và các tế bào của cơ thể, làm chúng bị tổn thương và rối loạn chức năng. Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh lý của mô liên kết có tổn thương nhiều cơ quan do hệ thống miễn dịch của cơ thể bị rối loạn, đặc trưng bởi sự có mặt của kháng thể kháng nhân và nhiều tự kháng thể khác. Các cơ quan thường bị tổn thương bao gồm khớp, da, thận, tế bào máu, tim, phổi, thần kinh…

Bệnh Lupus ban đỏ hệ thống là gì? có lây không?

Hệ miễn dịch có chức năng tấn công các vật lạ trong cơ thể. Nếu quý vị mắc bệnh lupus, có cái gì đó không ổn với hệ miễn dịch của quý vị và nó tấn công các tế bào và mô khỏe mạnh. Điều này có thể gây tổn thương nhiều bộ phận trên cơ thể chẳng hạn như: Khớp, Da, Thận, Tim, Phổi, Mạch máu, Não. Có nhiều loại bệnh lupus. Loại thường gặp nhất, lupus ban đỏ toàn thân, gây ảnh hưởng đến nhiều bộ phận trên cơ thể. Các loại bệnh lupus khác là:

Lupus ban đỏ dạng đĩa—gây phát ban da và không khỏi
Lupus ban đỏ bán cấp da—gây ra lở loét da trên các bộ phận của cơ thể tiếp xúc với ánh sáng mặt trời
Lupus do thuốc gây ra—có thể gây ra do dược phẩm
Lupus ở trẻ sơ sinh—một loại lupus hiếm gặp gây ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh.

Lupus là từ La tinh, có nghĩa chó sói, xuất phát từ việc người bệnh thường có ban đỏ đặc trưng ở mặt giống như hình vết cắn của chó sói. Từ ban đỏ để chỉ một dấu hiệu phổ biến ở hầu hết các bệnh nhân mắc bệnh này. Từ hệ thống được sử dụng do bệnh gây ảnh hưởng đến phần lớn các hệ thống cơ quan trong cơ thể.

Lupus ban đỏ hệ thống là vấn đề toàn cầu, với hàng triệu người mới mắc hàng năm trên thế giới nhưng xã hội còn ít biết đến sự tồn tại của nó. Theo nghiên cứu của Hội Lupus Mỹ, hiện nay nước này có khoảng 2 triệu người bệnh lupus ban đỏ hệ thống, số người chết do bệnh tăng từ 879 năm 1979 lên 1.046 năm 2002 và 40% bệnh nhân đã phải nghỉ việc.

Bệnh Lupus ban đỏ có nguy hiểm không?

Bệnh thuộc nhóm bệnh tự miễn (auto-immune) , nghĩa là hệ miễn dịch của chính bệnh nhân sản xuất ra một kháng thể chống lại các cơ quan của chính cơ thể mình. Bệnh không phải do ai lây và cũng không lây cho ai. Tùy mỗi bệnh nhân, ngẫu nhiên kháng thể tự sinh ấy sẽ tàn phá một hay nhiều cơ quan khác nhau, chính vì lẽ đó bệnh được gọi là bệnh “hệ thống” (systemic) do nó dòm ngó đến cả hệ thống các cơ quan trong cơ thể như:

Tấn công tim: gây viêm cơ tim, viêm nội mạc tim, viêm màng ngoài tim …
Tổn thương gan: gây viêm gan, suy gan
Tấn công thận: gây viêm thận, suy thận
Vào khớp: gây viêm đa khớp , biến dạng khớp
Tấn công hệ huyết học: gây tiêu huyết, giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu
Vào hệ thần kinh: gây viêm não
Biểu hiện da: gây sang thương da, mặt sói …
Và chấm dứt bằng tử vong do bệnh.

Do bệnh có thể bộc lộ ra ở các cơ quan khác nhau, nên tùy biểu hiện ở cơ quan nào thì chuyên khoa tương ứng sẽ đảm trách nhận bệnh nhân điều trị.

Bệnh lupus ban đỏ có lây truyền không?

Lupus ban đỏ không được xếp vào loại bệnh lây truyền, bởi vì bệnh không có đặc điểm của bệnh truyền nhiễm. Thông thường các bệnh truyền nhiễm đều là do virus, vi khuẩn, ký sinh trùng gây nên, trong một môi trường nhất định lây truyền sang các cá thể khác, và phát tán trong cộng đồng với tốc độ cực nhanh. Các bệnh truyền nhiễm bao gồm bệnh sởi, viêm gan do virus, bệnh lị, aids…Bệnh lupus ban đỏ là bệnh mang tính miễn dịch tự thân, là do chức năng miễn dịch tự thân gây nên.

Có người cho rằng nguyên nhân bệnh lupus ban đỏ có liên quan đến các một vài loại virus truyền nhiễm nào đó (đặc biệt là virus mãn tính). Từ trong dịch tế bào nội mô tiểu cầu thận, tế bào nội mô huyết quản, tổn thương mô của bệnh nhân đều có thể phát hiện ra loại vật chất tương tự. Đồng thời nồng độ huyết thanh của bệnh nhân đối với virus tăng cao, đặc biệt là virus sởi, HPIVs type I, II, virus EB, virus rubella và virus Orthomyxo.

Lupus ban đỏ có lây truyền hay không? Nguyên nhân gây bệnh là gì? Thông qua phần giới thiệu ở trên, tôi cho rằng rất nhiều người đã hiểu rõ, bệnh nhân cần hết sức chú ý đến nội dung này, nếu như có vấn đề gì chữa rõ có thể tư vấn với chuyên gia.

Nguyên nhân gây bệnh Lupus ban đỏ:

Nguyên nhân gây bệnh chính thức không được biết rõ, người ta cho rằng lupus ban đỏ hệ thống được gây ra do sự phối hợp của nhiều yếu tố, trong đó đặc biệt quan trọng là các yếu tố:

Di truyền: Anh chị em ruột của các bệnh nhân lupus ban đỏ hệ thống có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 20 lần so với người thường.
Môi trường: Do nhiễm khuẩn, tiếp xúc với hoá chất, ánh nắng mặt trời…
Nội tiết: Bệnh gặp chủ yếu ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ (nhiều hơn gấp 9 lần so với nam giới). Sau khi mãn kinh, cả tỷ lệ mắc và mức độ của bệnh đều giảm rõ rệt, còn trong thời kỳ mang thai bệnh thường nặng lên.

Triệu chứng của bệnh Lupus ban đỏ

Các triệu chứng của lupus ban đỏ hệ thống có thể xuất hiện đột ngột hoặc từ từ sau nhiều tháng, nhiều năm. Do ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể nên triệu chứng của bệnh hết sức đa dạng và thường nặng lên vào các tháng mùa đông. Có lẽ do hậu quả của sự tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời trong thời gian mùa hè trước đó.

Hơn 90% số bệnh nhân đến khám có các biểu hiện không đặc hiệu như gầy sút, mệt mỏi, sốt nhẹ, rụng tóc, viêm loét miệng, đau các khớp nhỏ. đau mỏi cơ, rối loạn kinh nguyệt. Khoảng 3/4 số bệnh nhân thấy nổi các ban đỏ bất thường trên da, trong đó hay gặp nhất là ban cánh bướm ở mặt, một dấu hiệu rất đặc trưng của lupus ban đỏ hệ thống (ban đỏ ở 2 gò má bắc cầu qua sống mũi).

Những tổn thương nội tạng như ở tim (tràn dịch màng tim, viêm cơ tim), ở phổi (tràn dịch màng phổi, viêm phổi), ở thận (viêm cầu thận), ở hệ thần kinh (co giật, rối loạn tâm thần), ở hệ tạo máu (thiếu máu, xuất huyết) thường xuất hiện trong giai đoạn toàn phát của bệnh ở khoảng 50-85% số bệnh nhân và là những nguyên nhân chủ yếu gây tử vong. Các triệu chứng này thường diễn biến thành từng đợt xen kẽ giữa những thời gian lui bệnh.

Trong giai đoạn đầu của bệnh, các triệu chứng thường mơ hồ và giống với nhiều bệnh lý khác cho nên kể từ lúc có những triệu chứng đầu tiên cho đến khi bệnh được chẩn đoán chính xác có thể phải mất vài năm.

Điều trị bệnh Lupus ban đỏ hệ thống như thế nào?

Lupus ban đỏ hệ thống không thể điều trị khỏi hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát được nếu điều trị đúng. Mục đích chính của việc điều trị này là nhằm giảm thiểu triệu chứng và hạn chế các tổn thương nội tạng nặng. Trong giai đoạn bệnh đang cấp, người bệnh cần được tăng cường nghỉ ngơi nhưng vẫn cần một chế độ vận động hợp lý để tránh teo cơ và cứng khớp.

Các thuốc chống viêm giảm đau không phải steroid (NSAIDs) như Aspirin, Ibuprofen, Naproxen, Nimesulide có hiệu quả tốt với các triệu chứng ở cơ và khớp. Tác dụng phụ thường gặp nhất của chúng là gây viêm loét dạ dầy tá tràng và để hạn chế tối đa tác dụng phụ này chúng nên được dùng trong bữa ăn.

Các loại corticosteroid như prednisolone, methylprednisolone (Solu-medrol, Medrol), prednisone (Cortancyl), betamethasone (Celeston) có tác dụng chống viêm mạnh hơn nhóm NSAIDs nhưng cũng nhiều tác dụng phụ hơn và chỉ dùng trong trường hợp bệnh nặng có tổn thương nội tạng. Các tác dụng phụ thường gặp của nhóm thuốc này là viêm loét dạ dầy tá tràng, tăng đường máu, loãng xương, rạn da, tăng nguy cơ nhiễm trùng, ức chế tuyến thượng thận. Chúng nên được uống một lần sau bữa ăn sáng.

Các thuốc chống sốt rét như Hydroxychloroquine, Chloroquine có hiệu quả khá tốt với các tổn thương ở da và khớp. Các thuốc ức chế miễn dịch như azathioprin (Imuran), cyclophosphamide (Endoxan), cyclosporin (Sandimmun) chỉ dùng trong những trường hợp nặng không đáp ứng với corticosteroid đơn thuần do chúng thường có rất nhiều tác dụng phụ nguy hiểm.

Cho đến nay, chưa có một loại thuốc đông dược nào chứng minh được hiệu quả rõ rệt trong điều trị lupus ban đỏ hệ thống. Do đó, người bệnh nên hết sức thận trọng khi sử dụng các thuốc này vì chúng cũng có thể gây ra nhiều tác dụng không mong muốn, thậm chí có thể đe doạ tính mạng của họ.

Làm thế nào để dự phòng các đợt cấp của bệnh

Người bị mắc bệnh lupus ban đỏ hệ thống cần có một cuộc sống lành mạnh, năng vận động, ít sang chấn tâm lý. Ngoài ra, tia tử ngoại trong ánh nắng mặt trời thường khởi phát hoặc làm nặng các đợt cấp của bệnh nên cần được tránh tiếp xúc tối đa. Việc ngừng đột ngột các thuốc, đặc biệt corticosteroid cũng là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến các đợt cấp của bệnh và do đó cũng cần được tránh.

Người mắc bệnh sẽ sống được bao lâu? Tùy tuổi bắt đầu bệnh, việc điều trị tích cực đúng cách hay không và bệnh có đáp ứng nhanh với điều trị hay không mà tiên lượng. Có trường hợp sống chỉ vài tháng, có trường hợp vài năm, cũng có trường hợp may mắn đáp ứng thuốc thật tốt thì bệnh ổn định hơn cả chục năm.

Những phương pháp điều trị và hiệu quả? Bệnh rất khó chữa do vậy phải được điều trị sớm và đúng cách:

Đầu tiên là corticosteroid, liều chuẩn prednisone 1-2 mg/Kg thể trọng mỗi ngày.
Tiếp theo là hóa chất (như thuốc trị ung thư): methotrexate, cyclophosphamide, azathioprine …
Tiếp theo là kháng thể đơn dòng chống lympho B: anti-CD20 (Rituximab …)
Bổ sung bằng các thuốc đặc trưng ở mỗi chuyên khoa tùy vào cơ quan bị tổn thương chính yếu: truyền máu, truyền albumin cho các bệnh nhân bị thận làm mất albumin nặng gây phù ..

Hiệu quả điều trị: không ai dám nói trước vì có thể sẽ rất ngoạn mục nhưng cũng có thể rất bi thảm.

Cần làm gì để phòng chống bệnh? Không thể phòng bệnh được vì không thể lường trước được ai sẽ mắc bệnh. Một số cực hiếm trường hợp bệnh thứ phát do thuốc thì phải tránh các thuốc ấy.

Ngày 08/06 năm 2020 | | Tag: